Twórczego pola i pisma artystyczno literackiego hybryda proszę mi powiedzieć jest pani autorką poezji literatury faktu ale też powieści gatunkowych bo zdarzyła się też praca science fiction skąd pani czerpie inspiracja bardzo trudno powiedzieć przede wszystkim każdej powieści inaczej a poezja w ogóle się rządzi zupełnie odmienny to trzeba powiedzieć że tutaj inspiracją jest pewna potrzeba ducha prawda czyli nastrój pewien sposób odreagowywania rzeczywistości to tak najogólniej a co do powieści no to to tak jak mówię zależy od yy od tego w której bo jeżeli na przykład sięgniemy po zdro to jest pewien rodzaj sagi rodzinnej gdzie chodziło o odtworzenie historii historii rodziny a że ta historia była dramatyczna i uwikłana w pewne zawirowania polityczne no to też i ta historia i ta polityka jak gdyby yy powodem i potrzebą odsłonięcia pewnych zdarzeń yy związanych z okolicznościami śmierci konkretnie mojego dziadka Michała dunin wąsowicza który został zastrzelony w biały dzień przed budynkiem kasy chorych w Łodzi której był dyrektorem więc yy prokuratorskie zresztą śledz to przeprowadziłam potrzeby tej powieści a która z form w takim razie jest pani najbliższa czy ma pani jakąś swoją taką ulubioną formę nie pytam na razie o ulubioną własną o własne ulubione dziecko czyli o o to co pani publikowała ale która z form tak panią powieści generalnie są w jednej formie tutaj jak gdyby balansuje na krawędzi literatury faktu bo ostatnia książka kiedy miłość była zbrodnią jest też właściwie przywołaniem yy przywołaniem historii przywołaniem faktów związanych z wejściem nazistów do yy przedwojennego Gdańska i cała reszta cała fabuła jak gdyby osnuta jest wokół wydarzeń związanych z drugą wojną światową więc to tak można najogólniej rzecz biorąc powiedzieć jest to pewien rodzaj takiej historycznej też jej publicystyki bo w momencie w którym fragmenty książki trafiają na przykład na łamy pisma no to wtedy się to już jak gdyby pojawia w trochę innej formie i ma trochę inne wy brzmienie to tutaj mamy troszkę takie spięcie tej twórczości i i ale mm w formie literackiej no ale tak jakbyśmy chciały przyjść troszkę do praktyki jak się łączy w sobie i twórczość bardzo intensywną która zawsze była pani i obecna w pani życiu normalnym życiem zawodowym które przecież pani przez ponad 30 lat byłam czynnym zawodowo prokuratorem a jest to zawód który poważne obciążenia i na pewnym etapie no na pewno była to odreagowania też i stresu próby poszukiwania odpowiedzi na pytanie unde malum dlaczego tak skąd się w człowieku bierze agresji potrzeba zabijania potrzeba maltretowania drugiego człowieka więc to to są trudne trudne sytuacje trudne pytania a jeszcze trudniejsze odpowiedzi w praktyce to się łączy bo czas nie jest z gumy i gdzieś trzeba znaleźć czas prawda i na tą pracę którą miała pani bardzo wymagającą i ta twórczość też przecież wymaga odpowiedniego zaangażowania czasowego żeby po prostu te strony napisać trzeba prowadzić dom np czas nigdzie nie był problemem dlatego że ma pani tak zwane puste przebiegi czyli jazdę samochodem spacer po prostu to co pani później przeleje na na papier do komputera to do się najpierw rodzi w głowie a potem to już jest tylko techniczny sposób zapisu dzisiaj sprawa jest bardzo łatwa bo można na przykład spacerować z telefonem komórkowym i nagrywać przez dyktafon co co się potem ewentualnie zapisze przecież jeszcze nawet możemy wykorzystać sztuczną inteligencję żeby sama to spisała na forum w przypadku komputera bardzo często bardzo często tak jest że na przykład opierający się jaki można można coś tam do próbować próbować zapisać a czym jest Stowarzyszenie twórcze Polak to takie takie dziecko które urodziło się na styku przemian politycznych dziewięćdziesiątego roku kiedy z nagła powiało wolnością i z nagła się okazało że w ogóle można robić to na co się ma ochotę no i tak się zawiązała taka grupa osiemnasto członków założycieli no i tak postanowiliśmy wtedy że celem takiego stowarzyszenia będzie promowanie sztuki najnowszej no w praktyce na początku to było takie towarzystwo działające ja często żartuję mówiąc że było to towarzystwo wzajemnej adoracji działające oczywiście komorę spotykaliśmy się 2 razy w roku wiosną i jesienią oczywiście miało to formę z instytucj to znaczy miał osobowość prawną więc były też Jestem związane pewne wymogi ale generalnie ta działalność nie była tak rozpędzona jaki jest w tej chwili bo w tej chwili mamy ponad 120 członków w tej chwili przeszliśmy do działania na szeroką skalę nie tylko na terenie Polski i na terenie międzynarodowej podjęliśmy próbę sięgnięcia po środki europejskie no organizujemy w roku minimum 2 3 wystawy sztuki w tym salon sztuki skupiający ponad 20 wybitnych twórców polskich czasami gości z zagranicy ostatnio gościliśmy znanego niemieckiego malarza Ludwika angele rother alter to jest taki realizm magiczny rzadko pojawiający się dotychczas w naszych wystawach koncerty z udziałem orkiestry niemieckich niemieckich dyrygentów to nam też otworzyło pewne pewną drogę na zachód pewną drogę też i do pieniędzy dlatego że kultura w Niemczech jest finansowana na zupełnie innym poziomie niż u nas tam jak jest orkiestra akademicka czy młodzieżowa ona nie ma problemu ze zdobyciem środków na trasę koncertową na na turne pieniądze na autokar ma pieniądze na hotele prawda czyli to czego właściwie po po naszej stronie ciągle brakuje jak się zarządza taką grupą teraz już ponad 100 osób które tworzą bo rozumiem że to jest towarzyszenie właśnie dla osób tworzących i przecież w każdym takim człowieku jest i wielkie marzenie i na pewno jakieś ego jak to wszystko połączyć tak żeby jednak iść do jakiegoś celu takiego twórczego który wykracza poza no poza takie indywidualne potrzeby no więc no yy wypracowaliśmy pewne for pewne formuły i działania i tutaj trzeba yy oddać hołd yy placówką muzealno z którymi współpracujemy od bardzo wielu lat yy takim naszym starym starym i stałym kooperanci zatem jest muzeum niepołomickiej w zamku Królewskim w niepołomicach gdzie od lat organizujemy wystawy sztuki współczesnej połączone z koncertami jest przepiękna sala akustyczna z doskonałym fortepianem być różne orkiestry gdzie dyrygował takim koncertem konkretnie był to debiut fortepianowy izabeli jutrzenka czy Bieńkowskiej młodej wówczas pianistki dzisiaj uznanej w świecie współpracujemy z Muzeum żup krakowskich w wieliczce gdzie też organizujemy stałe wystawy między innymi ostatnio salon sztuki polar tu gdzie organizujemy koncerty bo jest piękna sala gotycka z również z doskonałym fortepianem wreszcie podjęliśmy na mniejszą skalę współpracę z winną tez już a w Krakowie gdzie teraz organizowana była wystawa jubileuszowa pięćdziesięciolecia pracy twórczej rzeźbiarki Krystyny nowakowskiej połączona z koncertem fortepianowym no i wreszcie wielkie muzea niepodległości w Warszawie dysponując 2 galeriami sztuki yy z galeria brama bielańska w miejscu kiedy dawniej była było więzienie w czasach jeszcze yy zaborów a w tej chwili przez yy wykorzystywane potrzeby właśnie prezentowania sztuki o te obiekty sztuczna oddać hołd dyrektorom tych placówek którzy chcą współpracować z organizacją pozarządową jaką jesteśmy no możemy sobie właśnie pozwolić na działanie na na tak szerokim w tak szerokim zakresie bo osób chętnych żeby wystawić swoje prace pokazać swoje malarstwo czy rzeźbę nie brakuje natomiast yy wielkim problemem w Krakowie jest są galerie miejsca gdzie można tą sztukę prezentować no proszę popatrzeć tak na mapę miasta no to mamy towarzystwo Sztuk Pięknych w Krakowie które rządzi się swoimi prawami a te prawa niestety są dostosowane do zmian kandyzowanego rynku mamy wua które no nie jest z gumy i tak jak pani mówiła że czas się nie rozciąga to te przestrzenie wystawiennicze też nie no i tak no tak naprawdę jak się chce coś zorganizować yy w zakresie wystaw no to są po prostu zaczynają się dość duże wtedy problem przez długi czas współpracowaliśmy z galerią pani Hanny chabrowej w rynku głównym także szukamy takich miejsc gdzie gdzie można zrobić wystawę większą mniejszą gdzie można się spotkać wypić finalnie lampkę wina podyskutować o sztuce bo rzeczywiście tych większych przestrzeni rzeczywiście w Krakowie wiele nie ma a małe galerie nie do końca m byłyby zapewnić państwu no ten komfort ekspozycyjny jakiego prawdopodobnie poszukujecie no i trochę też ten świat galeryjnych to jest taka taki świat którym musi otworzyć drzwi od środka czasem mam takie wrażenie panie redaktor to jest odpowiedź bardzo prosta to jest kwestia pieniędzy yy nic ponadto bo jeżeli gale czysta się musi utrzymać no to nie może sobie pozwolić na wystaw bez gwarancji że coś z tej wystawy sprzeda a tutaj proszę proszę popatrzeć na ceny tych prac oscylujących wysokich podatkach no i rynek odbiorczy w Polsce prawda no ale to już jest myślę że nie jest to temat w których chciała byśmy się dzisiaj zagłębiać ja myślę że to jest temat rzeczywiście na zupełnie odrębną rozmowę pamiętam że kilka lat temu wpadły mi gdzieś w ręce takie dane że jeżeli przelicz finansowych Polaka kulturę to było około chyba 4 zł to było już dość dawno temu na pewno przed inflacją natomiast tak czy inaczej te te 4 zł w której już wliczane były na przykład też bilety do różnych muzeów do galerii no to te bardzo daleko od tych 4 zł do inwestycji w i w obrazy ale to rzeczywiście jest temat na troszkę inną rozmowę wróćmy rzeczywiście do do polar tu i do rzeczywiście bardzo szerokiej działalności jaką państwo prowadzicie i do hybrydy które nam się tutaj już pojawiła na samym na samym początku bo wydajecie pismo już ponad 20 lat i na pewno obserwuję pani też w tym yy w tym kontekście niezwykle zmieniający się rynek prasowy drukowanych aby cały czas trwacie wyciorem zacząć od tego że pisma powstaje wielkim społecznym wysiłkiem autorów redakcji są to autorzy a pani redaktor czy mi pani działający kod bo gdyby nie to no to nie nie stworzylibyśmy żadnego pisma bo z próżnego i salomon nie naleje prawda więc w momencie w którym jest ten materiał i to jest materiał w części składa z artykułów też i naukowych bo hybryda przecież była na liście czasopism naukowych ministerstwa nauki i szkolnictwa wyższego do momentu kiedy kiedy powiało a właściwie wymiotło wielką miotłą stamtąd znakomitą część tytułów prasowych no ale niemniej te ambicje pozostały i jest dwunasto osobowa rada naukowa artykuły są w części recenzowane są też opowiadania są wiersze są różne rzeczy ale obok tego wszystkiego albo inaczej przyświeca temu pewien cel nadrzędny czyli dokumentowanie tego co Stowarzyszenie robi czyli żeby koncerty wystawy spotkania autorskie yy bo przecież jesteśmy też wydawcą poza yy hybrydą wydajemy też i książki wierszy yy żeby to wszystko nie przepadło no to to to wszystko staramy się udokumentować w formie recenzji recenzji z wystaw recenzji z koncertów znakomitych fotografików stowarzyszeniu bo dość że wymienię takie nazwiska jak pan Konrad pole sh czy czy jasio zych czy Andrzej makuch prawda więc ten materiał jest zawsze zdjęciowo bogaty i zdjęciowo zdjęciowo doskonały no i to wszystko też składa się na yy pokaźną ilość stron w hybrydzie drukujemy niestety na papierze formule czarno białej ale ta hybryda jest też publikowana na stronach wojewódzkiej biblioteki cyfrowej no i dość szeroko jak gdyby rozsyłana w różnej postaci ebooków linków do i i wtedy można ją oglądać oglądać w kolorze jeszcze apropos twórczości bo Skupia pani wokół siebie wielu wielu artystów i gdzieś na samym dnie takiego życia twórczego na pewno u wielu osób jest też takie no no omnis moriar że coś zostaje i twórczość rzeczywiście zostaje ale poza tym takim wymiarem duchowym takim wymiarem aspiracja innym tej nadziei że coś rzeczywiście po człowieku dla przyszłych pokoleń zostaje mamy do czynienia z aspektem bardzo praktycznym czyli tego że sztuka zajmuje miejsce i czy państwo jako Stowarzyszenie też jakoś zarz wprowadzacie na przykład spuścizną wielu twórców twórców którzy odchodzą odeszli no bo oczywiście jeżeli to są książki książki też oczywiście zajmują miejsce ale są jeszcze w miarę ogarniam inne natomiast są dziesiątki obrazów po malarzach bywają wielkie instalacje rzeźby to wszystko ten fizyczny aspekt twórczości to jest bardzo taki spektakl taki specyficzny element tego twórczość pozostawia nas tutaj odbiorców no więc trzeba powiedzieć że jest to problem nierozwiązywalny na to etapie dlatego że jeżeli twórca bo mówię w tym wypadku o malarzach rzeźbiarza bardzo no to wtedy za życia jak gdyby jest w stanie pozyskać przestrzeń swojemu przykładowo mój mąż Janusz trzebiatowski ma swoje własne muzeum w chojnicach dlatego w chojnicach bo tam się urodził na część w stałej ekspozycji w dworze sztuki siennicy różanej także no w jaki sposób problem nie jest w przypadku twórców którzy są uznani na pewno jest łatwiej ale mamy że też całe rzesze twórców którzy nie niekoniecznie są za życia uznani którzy mogą być dostrzeżeni później albo ich obrazy ich twórczość no cechuje się wysoką jakością ale niekoniecznie zdobyli jakąś tam nazwijmy rozpoznawano no nie ma nie ma placówki jak gdyby zainteresowana mogłaby to być placówka muzealna mogłaby to być jakaś przestrzeń wystawiennicza b ua która byłaby zainteresowana przejęciem takiego dorobku weryfikacją go pod kątem ocalenia jakiejś części choćby z yy części zbioru był taki moment yy kiedy powstałem Fundacja panteon Narodowy na skałce ja byłam członkiem rady programowej yy tej fundacji założonej z jednej strony przez yy profesora Andrzeja napiórkowskiego z drugiej strony przez prezesa pałuk profesora Andrzeja białasa i alarmowała nam że większym problemem jest pochowanie szczątków doczesnych jest zabezpieczenie yy dorobku pośmiertnego który który zostaje no ale niestety niestety to nie znalazło yy od dźwięku i z tego co wiem no to jeśli się nie jest przykładowo no to nikt generalnie nie jest zainteresowany przejęciem przejęciem takich zbiorów no rodziny sobie różnie z tym radzą czasami ktoś ma bardzo wiele szczęścia i sprzedaje wszystko co stworzył jak to się mówi na pniu ale takich artystów jest niestety a czy jakieś rozwiązania prawne tutaj pani yy widziała byłyby możliwe czy to wszystko rozwiązania prawne mieszczące się w obrębie prawa spadkowego no to są uregulowania ale nie ma zainteresowania ze strony placówek kulturalnych które chciałyby taką spuściznę przejmować prawda to jest rola dla muzeów które generalnie nie mają miejsca yy dla władz na poziomie może miasta może ministerstwa na dzień dzisiejszy nie słyszałam żeby ktoś w ogóle myślał o zainteresowaniu się tą przestrzenią na przykład rzeźby Mariana kruczka yy komu posłużę się konkretnym nazwiskiem na śmietniku w nowej Hucie no to jest to wielka jeszcze przestrzeń do do rozmowy i do jakiegoś oprac a czegoś życzy sobie pani sobie i stowarzyszeniu może hybrydzie na przyszły rok na przyszły rok no żeby żeby nie było gorzej żeby było lepiej zapału samozaparcie od są do tej pory żeby chcieli działać w dalszym ciągu yyy kona more no nie jest to tylko problem naszego stowarzyszenia jest to problem rejestrowany w całej Polsce jest to problem właściwie wszystkich organizacji pozarządowych które dobijają się yy ośrodki yy z różnych kalsy między innymi z kasy Urzędu Marszałkowskiego w Krakowie w ramach takiego konkursu mecenat Małopolski potem jak finalnie my proponujemy np 2 wystawy i 3 koncerty z udziałem niemieckiej kolegium musicum to były wspaniałe 3 koncerty przez nas organizowanych w Filharmonii krakowskiej Filharmonii Śląskiej i w zamku Królewskim w niepołomicach to się okazuje że nie dostajemy ani jednej złotówki bo większość pieniędzy poszła dla kół gospodyń wiejskich no więc co sobie życzymy nie było żeby ktoś zacz patrzeć na sprawy nie pod kątem zadowolenia swoich przyszłych wyborców a pod kątem rzetelnego jak gdyby ocenienia składanych przez organizację pozarządowe projektów teraz dostaliśmy to jeszcze się pochwale na na koniec taką nagrodę lidera wolontariatu w centrum obywatelskim no i na koniec prezes tego tego tego centrum pan ferdynand nawrat mówi tak ale na w każdym wniosku piszcie że jesteście liderem wolontariatu czy to pani redaktor pomoże to ja osobiście żeby pomogło i życzymy w takim razie życzliwych ocen wniosków w przyszłym roku i wszystkiego dobrego i bardzo serdecznie dziękuję za rozmowę bardzo dziękuję za zaproszenie również życzę wszystkiego co najlepsze dla na nowy rok podcast realizowany jest ze środków krajowego planu odbudowy kpo dla kultury
