Publikujemy transkrypcję podcastu “Miejsca nam wystarczy” realizowanego przez fundację AP KunstArt Fund, podcastu o dobrej przestrzeni, mieszkaniu i dobrych domach. Dziś prezentujemy odcinek specjalny, podsumowujący projekt. Transkrypcja została zrealizowana z minimalną ingerencją w korektę językową. Podcast dostępny jest w serwisie Spotify i Youtube.
Dom jest sześcianem dzieciństwa | dom jest kostką wzruszenia tak pisał Zbigniew Herbert. Dom to wcale nie ściany i sufity i podłogi ale ręce naszej mamy tak z kolei pisała Anna Kamieńska. Dom to jest taka przestrzeń, takie uniwersum, o którym każdy coś może powiedzieć, bo każdy jakiś dom w sobie nosi, do którego chętnie wracał, wraca, albo taki dom, który dopiero chciałby wybudować stworzyć. I ten dom to jest coś, czym właśnie zajmowaliśmy się w projekcie Miejsca nam wystarczy, a dzisiaj serdecznie zapraszam państwa na odcinek specjalny podcastu Miejsca nam wystarczy – podcastu fundacji AP KunstArt. Ja nazywam się Anna Petelenz i zapraszam was na takie krótkie podsumowanie.
<dźwięk intro>
Pierwsza rzecz, którą chciałam tutaj jeszcze powiedzieć to, to że podcast i cały projekt Miejsca nam wystarczy zrealizowaliśmy w ramach grantu Krajowego Planu Odbudowy. KPO dla kultury. I w ramach tych działań zrealizowaliśmy dwie wystawy, które odbyły się w Momentum Gallery w Krakowie, przy ulicy Chopina 17/3. Serdecznie zapraszamy do tej przestrzeni na kolejne nasze wystawy. I poza wystawami zrealizowaliśmy cykl podcastów eksperckich, do tych podcastów oczywiście są transkrypcje, które można znaleźć na stronie www.niemuzeum.pl a także pełne podsumowanie poza tą formą podcastową można znaleźć na stronie naszej fundacyjnej www.apkunstart.org w formie katalogu, takiego rozszerzonego katalogu wystawowego. Czym to Miejsca nam wystarczy właściwie jest i skąd taki pomysł? Ten pomysł wziął się, już troszkę wspomniałam o tym, że dom to jest taka przestrzeń, o której każdy coś może powiedzieć. I w toku rozmów o tym czym dom jest, jaki dom każdy z nas w fundacji w sobie nosi, zauważyliśmy, że coraz większą częścią naszych rozmów są okoliczności tworzenia domu, ta fizyczna strona domu. To jak mieszkamy, jakie mamy otoczenie, jaka jest przestrzeń, jaka jest architektura domu, co sprawia że w jakiejś przestrzeni czujemy się dobrze, a w jakiejś trochę gorzej. I takie nie chcę powiedzieć zadanie, bo to zadanie nie było. Ale takie pytania też zadaliśmy artystom, których do projektu zaprosiliśmy. I w toku tych wszystkich debat, dyskusji i spotkań pojawiły się takie właśnie dwa światy. Ten świat fizyczny, który okazywał się zazwyczaj dość trudny i problematyczny i świat wewnętrzny, intymny, taki bardzo krzepiący. Stąd też dwie wystawy, wystawa Zły dom i Dobry dom ale o wystawach jeszcze troszkę powiem za chwilę. Bardzo ważną częścią tego projektu, była próba zrozumienia tego czym dobra lub zła przestrzeń jest, bo czasem w jakiś miejscach jesteśmy, gdzieś mieszkamy i czasem nawet nie wiemy dlaczego jesteśmy bardziej zestresowani w jakimś miejscu niż w innym. I stąd te podcasty eksperckie, były to rozmowy z architektami, projektantami, także twórcami-artystami, socjologami – były to rozmowy po to, żeby tą przestrzeń sobie troszeczkę na czynniki pierwsze rozłożyć. Rozmawialiśmy o tym, jakie właściwie są polskie, lokalne okoliczności takie społeczne, polityczne, jak i z czego one wynikają i jak wpływają na to jak mieszkamy. Czy na przykład nasze mieszkanie może mieć wpływ na decyzje polityczne, jakie podejmujemy? Odpowiedź znajdziecie państwo w podkaście z doktorem Łukaszem Drozdą, z profesor Grażyną Schneider-Skalską rozmawiałyśmy o tym, czym w zasadzie jest komfort i mówiłyśmy o projektowaniu zrównoważonym. Ważnym elementem specyficznym dla polskiego mieszkania są też na przykład rozlewające się, w sposób chaotyczny, obrzeża i tu wiele ciekawych wątków, a także na przykład jaka jest rola koloru w tworzeniu porządku i czym właściwie jest ład przestrzenny pojawiło się w rozmowie z profesorem Marcinem Petelenzem. Z kolei o praktycznych okolicznościach budowania i projektowania rozmawiałam z profesorem Mariuszem Twardowskim. I tutaj pojawił się też wątek podróży i domu jako takiej bazy, do której się wraca i chce się wracać – dlatego warto ten dom tak z czułością sobie wymościć. Bardzo polecamy też rozmowęe z doktor Barbarą Rożałowską, socjolożką – w tej rozmowie z kolei skupiłyśmy się na społecznym wymiarze domu. Jak dom funkcjonuje dzisiaj, a jakie kody kulturowe nosimy w sobie w związku właśnie z tym czym jest dom, co to znaczy pochodzić z dobrego domu, czy to jest istotne jeszcze dzisiaj, jak się funkcje domu zmieniają, bo często nam się wydaje, że ten dom musi mieć wszystko i wszystkie nasze potrzeby wypełnić, a może niekoniecznie tak jest? Bo być może niektóre rzeczy i potrzeby możemy realizować poza domem. Warto posłuchać tej rozmowy. Szczególnej uwadze polecam też państwu rozmowę z Sebastianem Giorgim, rozmawialiśmy o Wenecji. Skąd w ogóle Wenecja w tym w naszym projekcie, który jednak był skupiony mocno na okolicznościach polskiego domu? Wenecja wzięła się stąd, że jest to oczywiście, no miasto totalne. Miasto do którego każdy gdzieś tam na swojej drodze życiowej albo prawie każdy chciałby pojechać, albo przynajmniej słyszał, że warto tam pojechać. No i Wenecja trochę staje się takim w którym właśnie tych domów już zaczyna brakować bo tam są domy przede wszystkim mówię o ścisłym centrum starej Wenecji, to są domy już przede wszystkim wynajmowane turystom, bo Wenecja jest zadeptywana przez turystów, którzy pojawiają się tam na kilka godzin, na jeden dzień. Jakie są okoliczności tej masowej turystyki, jak miasto historyczne funkcjonuje w takich okolicznościach, jakie to ma konsekwencje i czy inne miasta europejskie będą niestety podążały taką drogą wenecką? To właśnie możecie państwo o tym posłuchać, w rozmowie z Sebastiano i warto, bo to troszeczkę może być jakaś taka przestroga dla nas wszystkich, można się zastanowić czasem, czy gdzieś bardzo pojechać może lepiej zostać na dłużej i tak trochę gdzieś bardziej pomieszkać właśnie w tej weneckiej rozmowie.
Wszystkie podcasty znajdziecie państwo i na YouTubie i na Spotify i wszystkie odnośniki do nich znajdują się też oczywiście na naszej stronie. Ja już nie będę teraz już powtarzała tej naszej nazwy i adresu, ale w opisie odcinka wszystkie dane państwo będziecie mogli znaleźć.
Wspomniałam też już wcześniej o dwóch wystawach Zły dom i Dobry dom. Miałam wielką przyjemność obie te wystawy współkuratorować, wraz z doktor Małgorzatą Petelenz. I tak na pierwszej wystawie pokazaliśmy wideo, wideo art z performance artystki Józef Ka oraz fotografie. Były to fotografie twórców zarówno z Polski, jak i z Ukrainy i Niemiec. Naszymi gośćmi byli Mariusz Twardowski, Natalia Kepesz, Marcin Petelenz, Maciej Skaza, Vlad Nikorcuk, Sebastian Ożóg i Magdalena Milert. Mieliśmy też pracę dźwiękową Franciszka Araszkiewicza. Z kolei artystami, których gościliśmy w ramach wystawy Dobry dom byli: Melanie Hollaus – tutaj pokazywaliśmy prace wideo. Natomiast jeżeli chodzi o prace fotograficzne to pokazywaliśmy prace Anny Wańtuch, Beaty Malinowskiej-Petelenz, Artema Humilewskiego, Sebastiana Ożoga, Piotra Koguta i Jano Junicyna. I tutaj również, jeżeli chodzi o pracę dźwiękową, to mieliśmy pracę Franciszka Araszkiewicza. I kiedy tak myślę o tych obu wystawach, które udało się zrealizować, to w taki naturalny sposób na wystawie Zły dom większość wątków to były wątki problematyczne, związane z przestrzenią, z architekturą, z takim wymiernym aspektem rzeczywistości. Natomiast na Dobrym domu pojawiły się, pojawiło się troszkę więcej ciepła, pojawiła się nostalgia, pojawiły się zdjęcia rodzinne, pojawiły się zdjęcia jedzenia domowego, bo ten stół, przy którym, przy którym się w domu je – ten taki najważniejszy główny stół – no to to też jest to zazwyczaj stół kuchenny, to jest czasem, to jest właśnie serce domu.
Na pewno mamy po zakończeniu tego projektu też taką refleksję, że rozmowy o przestrzeni właściwie mogłyby nie mieć końca, może dlatego że z tej przestrzeni, w której żyjemy, tych przestrzeni, no nie da się uciec. Możemy jej tylko je poprawiać – powinniśmy, i mamy nadzieję, że trochę tych praktycznych informacji udało nam się zachować na stałe, trochę zainspirować też gości naszych wystaw, do myślenia o tym czym, czym dom jest, bo to wszystko daje jakieś szanse na przyszłość, na poprawę okoliczności, w których mieszkamy. Więc na ten moment bardzo serdecznie wszystkim państwu dziękuję, dziękuję za słuchanie, dziękuję za obecność na wystawach, dziękuję wszystkim artystom i artystkom, którzy przyjęli nasze zaproszenie i na razie to jest koniec, ale to na pewno nie jest koniec naszych poszukiwań przestrzennych. Więc jak to się mówi stay tuned i do usłyszenia – dziękuję.
<dźwięk intro>
Podcast zrealizowany w ramach Krajowego Planu Odbudowy. KPO dla kultury
Miejsca nam wystarczy. Prowadzenie: Anna Petelenz. Opracowanie muzyczna: Franciszek Araszkiewicz. Produkcja: Artur Brzeżański. Dziękujemy.